https://miasto.zajezdnia.org/mpp <p>Czasopismo naukowe <strong>Miasto. Pamięć i Przyszłość</strong> jest rocznikiem wydawanym przez Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu od 2016 roku. Redaktorem naczelnym jest dr Katarzyna Uczkiewicz. Celem czasopisma jest dyskusja o Wrocławiu – o mieście, jego&nbsp;mieszkańcach, samorządzie, przestrzeni publicznej. Główne działy to artykuły (recenzowane), eseje, rozmowy, recenzje, kalendarium prac Rady Miejskiej Wrocławia. Redakcja przyjmuje do druku teksty w języku polskim, przygotowane z uwzględnieniem <a href="https://miasto.zajezdnia.org/mpp/about/submissions#authorGuidelines">Instrukcji wydawniczej</a>.&nbsp;</p> Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” pl-PL Miasto. Pamięć i Przyszłość 2543-621X https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/91 Jacek Ossowski Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.91 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/92 Jerzy Korczak Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.92 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/75 <p>Konieczność odbudowy państwowości polskiej, związanej z odzyskaniem w 1918 r.</p> <p>niepodległości, zmusiła władze państwowe do ustanowienia nowego porządku</p> <p>prawnego dotyczącego samorządu terytorialnego. Na terenach II Rzeczypospolitej</p> <p>funkcjonowały dotąd zr.żnicowane regulacje prawne dotyczące tej kwestii, konieczne</p> <p>było zatem wprowadzenie przez ustawodawcę w systemie prawnym zmian mających</p> <p>na celu ujednolicenie prawa dotyczącego problematyki samorządowej. Jednakże</p> <p>z perspektywy prawodawcy było to zadanie niezwykle trudne i skomplikowane</p> <p>w związku z tym, że II Rzeczypospolita była państwem r.żnorodnym ze względu</p> <p>na specyfi czne uwarunkowania polityczne, gospodarcze, ekonomiczne, społeczne</p> <p>i historyczne. Podjęte w latach 1918–1939 starania o unifi kację obowiązujących przepis.w</p> <p>krajowych nie wprowadzały jednakowych zasad z zakresu spraw dotyczących</p> <p>samorządu terytorialnego. Część obszar.w państwa zachowała swoją odrębność</p> <p>wobec reszty terytorium II Rzeczypospolitej. Niekt.re z tych odmienności miały charakter</p> <p>przejściowy, natomiast inne stały. Do terytori.w o specjalnej charakterystyce</p> <p>ustrojowej w latach 1918–1939 należały: miasto Gdynia, wojew.dztwo śląskie oraz</p> <p>stolica państwa Warszawa. Odrębność ustrojowa na wyszczeg.lnionych obszarach</p> <p>związana była ze specyfi ką tych teren.w przez wzgląd na ich sytuację polityczną,</p> <p>społeczną i gospodarczą. W Gdyni i w Warszawie statut oparty był na rozwiązaniach</p> <p>centralistycznych, kt.re ograniczały samorządność, natomiast wojew.dztwo śląskie</p> <p>cieszyło się szeroką autonomią samorządową.</p> Kamila Raniszewska Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.75 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/76 <p>Podział terytorialny Polski i Meksyku ilustruje dwa odmienne systemy struktury</p> <p>terytorialnej. W przypadku Polski, wyr.żniamy podział tr.jstopniowy (gminy, powiaty</p> <p>i wojew.dztwa), natomiast w Meksyku – dwustopniowy (municypia i stany)</p> <p>z wyodrębnieniem stolicy Miasta Meksyk. W Meksyku wszystkie elementy struktury</p> <p>wymienia konstytucja, natomiast w polskim porządku prawnym tylko gmina, jako</p> <p>podstawowa jednostka samorządu terytorialnego, wymieniona jest w konstytucji,</p> <p>inne jednostki określa ustawa. Praca ma na celu ukazanie podobieństw i rozbieżności</p> <p>między dwoma państwami pod względem podziału terytorialnego.</p> Joanna Musialik Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.76 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/77 <p>Celem publikacji jest przybliżenie funkcjonowania samorządu terytorialnego w Federacyjnej</p> <p>Republice Brazylii oraz por.wnanie go z samorządem polskim. Kluczowym</p> <p>punktem dla zrozumienia samorządu brazylijskiego w jego obecnym kształcie jest</p> <p>poznanie zar.wno historii, jak i cech państwa, dlatego takie informacje znajdują się</p> <p>na początku niniejszego opracowania. Swoją analizę oparłam w dużej mierze na</p> <p>przepisach konstytucyjnych, ponieważ konstytucje państw Ameryki Południowej</p> <p>cechują się obszernymi regulacjami, z kt.rych można zaczerpnąć nie tylko podstawowe</p> <p>informacje.</p> Martyna Sucharska Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.77 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/78 <p>Artykuł porusza problematykę funkcjonowania organ.w administracji zespolonej</p> <p>w mieście na prawach powiatu. We wstępie tekstu wskazano na powiązania między</p> <p>restytucją samorządu terytorialnego w Polsce i wprowadzeniem jego tr.jstopniowego</p> <p>modelu a wykonywaniem zadań terenowej administracji rządowej. Następnie odniesiono</p> <p>się do kwestii modelowej struktury powiatowej administracji zespolonej, kt.ra</p> <p>została ujęta w ustawie o samorządzie powiatowym. Szczeg.lną uwagę poświęcono</p> <p>staroście jako organowi administracji og.lnej, z kt.rym zespolono poszczeg.lne</p> <p>powiatowe jednostki organizacyjne. W dalszej części poddano analizie odmienności</p> <p>w strukturze administracji zespolonej w mieście na prawach powiatu. Kluczowym</p> <p>zagadnieniem artykułu jest analiza art. 33b ustawy o samorządzie powiatowym</p> <p>w kontekście odmienności ustrojowych gminy o statusie miasta. Dokonano r.wnież</p> <p>analizy poszczeg.lnych organ.w administracji zespolonej w mieście na prawach</p> <p>powiatu, prezentując wcześniejszy stan normatywny, jak i formułując uwagi de lege</p> <p>lata. Publikację kończy podsumowanie organizacji administracji zespolonej w tej</p> <p>specyfi cznej jednostce samorządu terytorialnego.</p> Mateusz Barański Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.78 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/79 <p>Miasto na prawach powiatu jako szczeg.lna jednostka samorządu terytorialnego</p> <p>została obdarzona w egzekucyjnym postępowaniu administracyjnym wyjątkową</p> <p>kompetencją, jaka nie przysługuje żadnej innej gminie czy powiatowi. Nietypowość</p> <p>ta przejawia się w możliwości zajmowania pozycji organu egzekucyjnego obowiązk.w</p> <p>o charakterze pieniężnym konkretyzowanych przez miasto na prawach</p> <p>powiatu, a w zasadzie jego organ wykonawczy. W takiej sytuacji nie ma potrzeby</p> <p>korzystania z pomocy naczelnika urzędu skarbowego jako organu wykonawczego</p> <p>o kompetencji og.lnej, kt.ry doprowadza do przymusowego uiszczenia należności</p> <p>pieniężnych wszystkich pozostałych gmin. Wspomnieć należy r.wnież pozostałe</p> <p>role procesowe, jakie przyjmować może interesujący nas podmiot, tj. wierzyciela,</p> <p>organu rekwizycyjnego, dłużnika zajętej wierzytelności czy nawet zobowiązanego,</p> <p>aczkolwiek nie stanowią one diff erentia specifi ca miasta na prawach powiatu w kontekście</p> <p>administracyjnego postępowania egzekucyjnego i nie wypada poświęcać</p> <p>im nadmiernej uwagi.</p> Adam Bródka Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.79 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/80 <p>Celem artykułu jest przedstawienie zagadnienia sądowej kontroli akt.w prawa</p> <p>miejscowego. Akty te są źr.dłem prawa powszechnie obowiązującego oraz mogą</p> <p>stanowić podstawę orzeczeń sądowych i decyzji administracyjnych. Konstytucja RP</p> <p>powierza kompetencję do orzekania o zgodności akt.w prawa miejscowego sądom</p> <p>administracyjnym oraz Trybunałowi Konstytucyjnemu, niemniej przyjęty model wywołuje</p> <p>liczne wątpliwości. Artykuł skupia się zar.wno na problemach praktycznych,</p> <p>jak i wskazuje możliwe kierunki zmian.</p> Paweł Bury Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.80 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/81 <p>Infrastruktura techniczna jako część majątku narodowego nieodzownie kojarzy się</p> <p>z pojęciem infrastruktury nieodzownej, bez której niemożliwe byłoby funkcjonowanie</p> <p>gminy. Ta, poprzez swoje zadania własne, realizuje bowiem kluczowe potrzeby społeczności</p> <p>lokalnej, planując, budując i utrzymując w należytym stanie infrastrukturę</p> <p>techniczną w postaci dróg czy sieci wodno-ściekowych. Jednakże realia XXI wieku</p> <p>w Polsce okazują się niekiedy brutalne dla obywatela i zaniedbania z zakresu właśnie</p> <p>utrzymania owej infrastruktury powodują powstanie odpowiedzialności na gruncie</p> <p>prawa cywilnego po stronie zarządcy infrastruktury technicznej. Problematyczne</p> <p>okazuje się natomiast ustalenie tego podmiotu, jako że obecnie każda gmina może</p> <p>w odmienny spos.b powierzać wykonywanie zadań z jej zakresu, celem domniemanej</p> <p>bardziej wydajnej organizacji pracy w związku z infrastrukturą techniczną. W niniejszej</p> <p>pracy dokonana została analiza odpowiedzialności w przypadku infrastruktury</p> <p>technicznej, wraz z ustaleniem katalogu przykładowych podmiot.w, kt.re w świetle</p> <p>obecnych praktyk takową zarządzają. Postawione zostały również postulaty de lege</p> <p>ferenda, które mogą doprowadzić do ujednolicenia sposobu określania podmiotu</p> <p>zarządzającego danym elementem infrastruktury technicznej.</p> Maciej Białas Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.81 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/82 <p>W artykule zostanie przeprowadzona analiza pozycji skarbnika miasta na prawach</p> <p>powiatu na przykładzie Wrocławia. Uwzględnione w niej będą w szczeg.lności</p> <p>jego kompetencje wyartykułowane w aktach prawa powszechnie i wewnętrznie</p> <p>obowiązującego, a także ograniczenia związane z powołaniem na stanowisko skarbnika.</p> <p>Dodatkowo, zakres artykułu obejmie procedurę powoływania i odwoływania</p> <p>skarbnika ze stanowiska. Zostanie także podniesiona kwestia kontrasygnaty jako</p> <p>wyrazu kontroli skarbnika nad fi nansami jednostki samorządu terytorialnego. Na</p> <p>zakończenie uwzględniona będzie odpowiedzialność, kt.rą może ponieść skarbnik</p> <p>w ramach pełnionych zadań.</p> Dominik Kossak Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.82 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/83 <p>Artykuł poświęcony jest analizie formy prawnej instytucji budżetu obywatelskiego.</p> <p>Podjęta zostanie też pr.ba identyfi kacji najważniejszych wyzwań stojących przed</p> <p>jednostkami samorządu terytorialnego z administracyjnoprawnego punktu widzenia</p> <p>w zakresie wprowadzania budżetu obywatelskiego.</p> <p>Budżet obywatelski to zar.wno szczytna idea, jak i instytucja. Jeżeli jednak jego</p> <p>podstawy prawne nie zostaną właściwie wskazane, to nie będzie m.gł prawidłowo</p> <p>funkcjonować. To jednostki samorządu terytorialnego odpowiadają za poprawność</p> <p>aktu stanowiącego podstawę działania budżetu obywatelskiego, należy więc zwr.cić</p> <p>uwagę na to, czy jest to akt prawa miejscowego. Przedmiotem rozważań uczyniono</p> <p>także kształtowanie zakresu podmiotowego głosujących</p> Anna Maciąg Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.83 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/84 <p>Do zarządcy dr.g publicznych należy bardzo wiele zadań, o czym świadczy obszerne,</p> <p>otwarte wyliczenie zawarte w art. 20 – art. 20b oraz art. 20f u.d.p. Mając na uwadze</p> <p>wysoki stopień specjalizacji zadań związanych z funkcjonowaniem dr.g publicznych,</p> <p>ustawodawca zdecydował się na umożliwienie wykonywania zadań zarządcy drogi</p> <p>przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi. Jednostka taka jest</p> <p>szczeg.lnie pomocna w miastach na prawach powiatu, stanowiących aglomeracje</p> <p>o złożonej infrastrukturze drogowej i komunikacyjnej. Ze względu na przecinanie</p> <p>się dr.g r.żnej kategorii na obszarze miasta na prawach powiatu przewidziano rozwiązanie,</p> <p>zgodnie z kt.rym na jego obszarze zarządcą wszystkich dr.g publicznych,</p> <p>z wyjątkiem autostrad i dr.g ekspresowych, jest prezydent miasta.</p> Paweł Majczak Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.84 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/85 <p>W artykule przedstawiono kształtowanie się procedury utraty i przywr.cenia statusu</p> <p>miasta na prawach powiatu w prawie polskim. Autor stara się zwr.cić uwagę</p> <p>na praktyczne aspekty zastosowania tych regulacji i potencjalne problemy. W tym</p> <p>celu posłużono się przykładem Wałbrzycha – jedynego miasta, kt.re utraciło, a następnie</p> <p>odzyskało ten status. Artykuł wskazuje negatywne skutki związane z utratą</p> <p>praw powiatu dla dużego w skali kraju miasta oraz wyjaśnia, dlaczego powr.t do</p> <p>poprzedniego stanu prawnego trwał w przypadku Wałbrzycha aż 10 lat.</p> Adam Mika Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.85 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/86 <p>Tematem artykułu jest problematyka wyłączenia prezydenta miasta na prawach</p> <p>powiatu od wydawania decyzji, kt.rych podmiotem jest miasto. Analizie zostanie</p> <p>poddane orzecznictwo sąd.w administracyjnych w tym zakresie, obejmujące w gł.wnej</p> <p>mierze ostatnią dekadę, a także stanowisko doktryny. W oparciu o tę analizę</p> <p>wyodrębnione będą trzy koncepcje wyłączeń, zakładające możliwość wyłączenia</p> <p>organu w oparciu o przepisy dotyczące wyłączenia pracownika organu administracji</p> <p>publicznej. Konkluzja artykułu prowadzi do stwierdzenia, że w myśl ukształtowanej</p> <p>linii orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego, nie ma możliwości skutecznego</p> <p>wyłączenia prezydenta miasta na prawach powiatu w oparciu o przepisy</p> <p>pozwalające na wyłączenie pracownika organu.</p> Małgorzata Muzyka Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.86 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/87 <p>Zgodnie z polskim prawodawstwem jednostki samorządu terytorialnego mają</p> <p>możliwość podejmowania wsp.łdziałania przy wykonywaniu zadań publicznych.</p> <p>Podstawowe regulacje w tej kwestii zawarte są w przepisach ustaw ustrojowych,</p> <p>kt.re przewidują tworzenie związk.w i stowarzyszeń oraz zawieranie porozumień.</p> <p>Możliwości wsp.łdziałania jednostek samorządu terytorialnego nie ograniczają się</p> <p>jednak wyłącznie do tych form. Mogą one r.wnież podejmować wsp.lne działania</p> <p>z podmiotami prywatnymi w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego, a także</p> <p>tworzyć sp.łki prawa handlowego i do nich przystępować. Szczeg.lną jednostkę</p> <p>samorządową stanowi miasto na prawach powiatu, kt.re zgodnie z przepisami jest</p> <p>gminą wykonującą r.wnież zadania spoczywające na powiatach. Zgodnie z obecnym</p> <p>podziałem administracyjnym w Polsce jest 66 miast na prawach powiatu. Cztery</p> <p>z nich znajdują się na obszarze wojew.dztwa dolnośląskiego – Wrocław, Wałbrzych,</p> <p>Legnica oraz Jelenia G.ra. Celem artykułu jest przede wszystkim przedstawienie form</p> <p>wsp.łdziałania, w jakich mogą uczestniczyć miasta na prawach powiatu z obszaru</p> <p>wojew.dztwa dolnośląskiego, a także w jaki spos.b korzystają z tego uprawnienia.</p> Karina Pilarz Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.87 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/88 <p>Administracja publiczna ewoluuje. Od dłuższego czasu obserwujemy postępującą</p> <p>komputeryzację w życiu publicznym. Poza pewną grupą ludzi, już niemal wszyscy</p> <p>korzystają z dobroci wsp.łczesnych technologii. Stało się to już tak codzienne, że</p> <p>zwykły obywatel rzadko wyobraża sobie, że miałby gdziekolwiek stać w kolejce, na</p> <p>cokolwiek czekać (prawdopodobnie zostałoby to uznane za nieporozumienie). Rosnący</p> <p>standard życia stał się tym samym impulsem do przeobrażeń zachodzących</p> <p>w administracji publicznej, kt.ra zwłaszcza na szczeblu samorządowym powinna</p> <p>pokazywać, że interesuje się obywatelem, czy też m.wiąc szerzej – wsp.lnotą samorządową.</p> <p>Tym samym administracja publiczna musiała się zaadoptować do nowych</p> <p>warunk.w, a więc zaakceptować bardziej wyraziście sw.j „służebny” (z przeznaczenia)</p> <p>względem obywatela charakter. Dodatkowe determinanty wynikają z członkostwa</p> <p>w Unii Europejskiej, kt.re zobligowało nasz kraj do stopniowego wyr.wnywania</p> <p>poziomu standard.w usług publicznych do tych, jakie mają w swoich państwach</p> <p>obywatele innych, lepiej rozwiniętych państw członkowskich.</p> Przemyslaw Charzewski Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.88 https://miasto.zajezdnia.org/mpp/article/view/90 Karina Pilarz Copyright (c) 2019 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0 2019-06-23 2019-06-23 3 2 10.26774/mpp.90