Seniorzy jako agenci rewitalizacji miast

Kamila Kamińska; Maria Rudnicka

doi:10.26774/mpp.37

Kamila Kamińska Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego
Maria Rudnicka Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego

Słowa kluczowe: demografia, Wrocław, urbanistyka, seniorzy, starość, ageism, rewitalizacja, osiedla, pustostany, Przedmieście Oławskie

Abstrakt

Artykuł podejmuje problematykę dotyczącą starzenia się społeczności miast z perspektywy rewitalizacji. Biorąc za punkt wyjścia specyfikę krajobrazu kulturowego Dolnego Śląska naznaczonego doświadczeniem wymiany ludności, eksploruje doświadczenie biograficzne prze/o-siedlenia jako potencjał, który może zostać pozytywnie zaadaptowany w procesach rewitalizacji. Jako ilustrację prezentuje projekt KoMODA opracowany na potrzeby programu innowacji społecznej związanej z seniorami. Jego celem jest otwarcie nieużytkowanych lokali komunalnych dla seniorów i uczynienie z osób starszych na nowo gospodarzy w dzielnicach o zdegradowanej tkance miejskiej. Właśnie takie „tymczasowe użytkowanie lokali” połączone z doświadczeniem biograficznym „czynienia miejsca” w przestrzeni obcej, „poniemieckiej” jest tym, co może uczynić z seniorów „agentów rewitalizacji”.

Statystyki

Dane o pobraniach nie są jeszcze dostępne.

Biogramy autorów

Kamila Kamińska, Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego

doktor nauk humanistycznych. Zajmuje się pedagogiką miasta, szczególnie rewitalizacją i streetworkingiem. Od 2005 roku pracuje jako adiunkt w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego. Członkini krajowych i międzynarodowych organizacji naukowych m.in. Krytyczna Analiza Dyskursu czy Discourse Power Resistance. Od 2015 roku zasiada w zarządzie Sieci Uniwersytetów Europejskich Stolic Kultury (UNeECC). Ekspertka Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Autorka licznych publikacji i projektów: naukowych, społecznych, komercjalizujących wiedzę. To dzięki niej w Kinie Nowe Horyzonty działa Wózkownia, Uniwersytet jest przyjazny młodym rodzicom przez akcję „Mama na studiach”, a na Dolnym Śląsku funkcjonują „Wiejskie muzea dziecięce” czy „Otwarte szuflady pamięci”. Od 2012 roku prowadzi Stowarzyszenie Edukacji Krytycznej, którego jest pomysłodawczynią i prezeską oraz kieruje Centrum Zrównoważonego Rozwoju Społeczności Wrocławia.

Maria Rudnicka, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego

jest doktorantką z zakresu językoznawstwa na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego; skończyła filologię polską oraz pedagogikę o specjalności andragogicznej. Ma dwie pasje: z jednej strony językoznawstwo, z drugiej – praca z ludźmi, szczególnie – z ludźmi w późnej dorosłości.

Bibliografia

S. Bednarek, Bunt starości, [w:] Starość jest piękna – manifest przeciwko kultowi młodości, red. V. Esther, tłum. B. Intrator, Warszawa 2008.

R. Betlejewski, Blog dotyczący projektu „Pokolenie 1600”, http://pokolenie1600.war-saw.pl/author/betlej/ (dostęp: 1 XI 2017 r.).

H. Buczyńska-Garewicz, Miejsca, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii przestrzeni, Kraków
2006.

Mom jo skarb... Pamięć rzeczy w tradycjach dolnośląskich, red. W. Chlebosz, Wrocław 2014.

K. Czyżewski, Małe centrum świata. Zapiski praktyka idei, Sejny 2017.

Dlaczego państwo nie wspiera nas w opiece nad starszymi, forum internetowe tygodnika „Polityka”, http://www.polityka.pl/forum/1087921,dlaczego-panstwo-nie-wspiera-nas-w-opiece-nad--starszymi.thread (dostęp: 29 X 2017 r.).

P.J. Fereński, Myśleć przestrzenią/myśleć sztuką, [w:] Dolny Śląsk w tworzeniu. Lower Silesia in the (art) making, red. I. Topp, A. Saja, P.J. Fereński, Wrocław 2016, s. 24–31.

A. Gawryszewski, Ludność Polski w XX wieku, Warszawa 2005.

M. Grzebałkowska, 1945: Wojna i Pokój, Warszawa 2015.

M. Halicka, Wiek podeszły społeczeństwa: aspekty demograficzne, [w:] Trzeci wiek. Szanse – możliwości – ograniczenia, red. A.M. de Tchorzewski, A. Chrapowska-Zielińska, Bydgoszcz 2000.

K. Kamińska, Życie po życiu kamienic: rzecz o rewitalizacji Wrocławia, Kraków 2012.

S. Kowalik, Problemy seniorów, [w:] Wybrane problemy osób starszych, red. A. Nowicka, Zielona
Góra 2006.

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2016–2018. Wersja robocza, Wrocław 2016, https://www.wroclaw.pl/strategia-rozwoju-wroclawia-2030/files/rpoin/LPR-2016–01-25-Lokalny-Program-Rewitalizacji-na-lata-2016–2018-wersja-robocza.pdf (dostęp: 12 XI 2016 r.).

M. Mitręga, Konsekwencje procesu starzenia się dla polityki społeczno-gospodarczej, [w:] Przestrzenie starości, red. M. Zrałek, Sosnowiec 2012.

T. Nelson, Ageism: Stereotyping and Prejudice against Older Persons, Cambridge 2002.

Obraz typowego Polaka w starszym wieku, Warszawa 2010.

Ochocki, Starzenie się ludności Polski, „Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL”, 1999, nr 47(3).

Opieka nad niesprawnymi rodzicami – nowy obowiązek pokolenia 50+, forum internetowe dziennika „Pomorska.pl”, http://forum.pomorska.pl/opieka--nad-niesprawnymi-rodzicami-nowy-obowiazek--pokolenia-50-t145561/ (dostęp: 29 X 2017 r.).

–– Opieka nad starszymi lub chorymi rodzicami, forum internetowe portalu Interia.pl, http://forum.interia.pl/opieka-nad-starszymi-lub-chorymi-rodzicami-tematy,dId,2042299,strona,1 (dostęp: 29 X 2017 r.).

G. Orzechowska, Miejsce i rola człowieka starszego w środowisku zamieszkania, [w:] Ludzie starzy
w warunkach transformacji ustrojowej, red. B Synak, Gdańsk 2000.

Piąta dyscyplina, materiały dla praktyka. Jak budować organizację uczącą się?, red. P. Senge, Kraków 2002.

Przedmieście Oławskie we Wrocławiu, red. H. Okólska, H. Górska, J. Wagner-Głowińska, Wrocław 2013.

A. Stawicka, Wykluczenie cyfrowe w Polsce, Warszawa 2015.

B. Szatur-Jaworska, P. Błędowski, M. Dzięgielewska, Podstawy gerontologii społecznej, Warszawa 2006.

E. Webb, A. Stratas, G. Karlis, “I am not too old to play” – The Past, Present and Future of 50 and Over Organized Sport Leagues, “Physical Culture and Sport. Studies and Research. The Journal of Josef Pilsudski University of Physical Education in Warsaw and International Society for the Social Sciences of Sport”, 2017, t. 74.

H. Worach-Kardas, Starość jak o wartość w kontekście zdrowia i długiego życia, „Ethos. Kwartalnik
Instytutu Jana Pawła II KUL”, 1999, nr 47(3).

A. Zagajewski, Dwa miasta, Kraków 1991.