Solidarny Wrocław 2030. O kapitale społecznym w nowej strategii miasta

  • Łukasz Medeksza Ośrodek Pamięć i Przyszłość, Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego
Słowa kluczowe: Wrocław, Dolny Śląsk, strategia, rozwój, kapitał społeczny, solidarność, decentralizacja, osiedla, governance, empowerment, subsydiarność

Abstrakt

W najnowszej strategii Wrocławia, przyjętej w 2018 r., lokalne władze zapowiadają decentralizację ustrojową miasta. Za warunek powodzenia tego planu uważają jednoczesne wzmacnianie solidarności między mieszkańcami. Powiązanie solidarności z decentralizacją ma być nowym sposobem na podtrzymanie wzrostu kapitału społecznego. Problem jednak w tym, że władze Wrocławia już nie raz zapowiadały decentralizację ustrojową – i nic z tego nie wynikało. Z kolei lokalne wskaźniki kapitału społecznego powoli rosną, ale od lat są raczej niskie. Autor artykułu opisuje najnowsze dzieje idei decentralizacji i wzmacniania kapitału społecznego w strategicznych dokumentach Wrocławia i Dolnego Śląska. Rekonstruuje ideowy rodowód tego typu pomysłów. Zastanawia się nad przyczynami fiaska dotychczasowych prób decentralizacji miasta, ale wskazuje też tendencje, które sprzyjają jej obecnie.

Statystyki

Dane o pobraniach nie są jeszcze dostępne.

Biogram autora

Łukasz Medeksza, Ośrodek Pamięć i Przyszłość, Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego

Kulturoznawca. Sekretarz i współautor Strategii Wrocław 2030. Szef zespołu autorów Strategii Kłodzko 2030. Koordynator Foresightu Społecznego Wrocław 2036/2056. Członek Rady ZIT WrOF. Pracownik redakcji czasopism wydawanych przez wrocławski Ośrodek Pamięć i Przyszłość. Pisze doktorat o samorządowych strategiach rozwoju zorientowanych na wartości.

Bibliografia

E. Abramowski, Znaczenie spółdzielczości dla demokracji, [w:] Braterstwo, solidarność, współdziałanie. Pisma spółdzielcze i stowarzyszeniowe, Łódź 2012.

J. Bartyzel, Korporacjonizm, [w:] Encyklopedia „Białych Plam”, Legitymizm.org, http://www.legitymizm.org/ebp-korporacjonizm.

ks. K. Bełch, Katolicka nauka społeczna. Podręcznik dla studentów teologii i nauk społecznych, Kielce 2007.

L. Caro, Solidaryzm. Jego zasady, dzieje i zastosowania, Z zasiłku Funduszu Kultury Narodowej, Lwów 1931, http://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=31581.

Colliers International, Polska. Market Insights. Raport roczny 2017.

E. Czapiewski, A. Łoś, R. Nowakowski, Anatomia sukcesu miasta. Wrocław i jego samorząd w latach 1990–2015, Wrocław 2016.

E. Czapiewski, R. Nowakowski, Wokół podziałów administracyjnych Wrocławia i dyskusji nad reformą rad osiedlowych, „Miasto. Pamięć i Przyszłość. Wrocławski Rocznik Samorządowy”, nr 1 (2016), Ośrodek Pamięć i Przyszłość, Wrocław 2016, http://www.zajezdnia.org/wp-content/uploads/2017/08/Miasto-rocznik-samorza%CC%A8dowy.pdf.

Ł. Damurski, Analiza kapitału społecznego Dolnego Śląska, [w:] Ł. Damurski, D. Moroń, A. Wiktorska-Święcka, Analiza rozwoju społecznego w świetle programowania rozwoju gospodarczego, na podstawie prognoz zmian demograficznych i społecznych na rozwój gospodarczy Dolnego Śląska. Analiza – zespół I, Wrocław 2010, http://www.umwd.dolnyslask.pl/fileadmin/user_upload/Rozwoj_regionalny/20111003/tom4.pdf.

C. Delsol, Ekonomia solidarności, Z Chantal Delsol rozmawia Mateusz Burzyk, „Znak”, czerwiec 2014, nr 709, http://www.miesiecznik.znak.com.pl/7092014z-chantal-delsol-rozmawia-mateusz-burzykekonomia-solidarnosci/.

M. Dębek, Wrocław 2030: ratujmy nadzieję, bo umiera… ostatnia, Hipermiasto.com, 17 VII 2017 r., Wrocław 2017, http://www.hipermiasto.com/felietony/debek-wroclaw-2030-ratujmy-nadzieje-bo-umiera-ostatnia/.

Diagnoza stanu Województwa Dolnośląskiego 2011 (materiał do dyskusji o kierunkach rozwoju regionu), Wrocław 2012, http://www.umwd.dolnyslask.pl/fileadmin/user_upload/Rozwoj_regionalny/SRWD/Diagnoza_Stanu_SRWD_2012_04_20.pdf.

Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności, Warszawa 2013, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20130000121/O/M20130121.pdf.

Dolnośląska Strategia Integracji Społecznej na lata 2014–2020, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Wrocław 2013, http://www.dops.wroc.pl/strategia/DSIS_20142020.pdf.

Dolnośląskie Forum Polityczne i Gospodarcze, Komunikat końcowy Forum 2004, Krzyżowa 2004, http://forum.pl/upload/htmle/file/Komunikaty%20koncowe/komunikat%202004.pdf.

R. Dutkiewicz, Nowe horyzonty, Warszawa 2006.

D. Harvey, Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja, Warszawa 2012.

J. Hausner, Zarządzanie publiczne, Warszawa 2008.

J. Hempel, Przedmowa, [w:] P. Kropotkin, Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju, Warszawa 1921, http://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=32291.

H. Izdebski, Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2014.

Jan Paweł II, Sollicitudo rei socialis, [w:] Opoka.org.pl, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/encykliki/sollicitudo.html.

K. Janc, Przestrzenne zróżnicowanie kapitału ludzkiego i społecznego na Dolnym Śląsku, [w:] Endo
i egzogeniczne determinanty obszarów wzrostu i stagnacji w województwie dolnośląskim w kontekście Dolnośląskiej Strategii Innowacji, red. H. Dobrowolska-Kaniewska, E. Korejwo, Wrocław 2009, http://www.innowacje.dolnyslask.pl/zalaczniki/252_obszary%20wzrostu%20i%20stagnacji.pdf.

K. Kajdanek, Diagnoza aktywności obywatelskiej mieszkańców Wrocławia, Wrocławska Diagnoza
Społeczna 2014, Wrocław 2014.

M. Klekotko, Rozwój po śląsku. Procesy kapitalizacji kultury w śląskiej społeczności górniczej, Kraków 2012.

S. Korenik (z zespołem), Diagnoza Wrocławia, Wrocław 2016, materiał w posiadaniu autora.

koz, Jedenaście rad osiedli chce wstrzymania przetargu na kamienicę na Wyspie Słodowej, Wroclaw. wyborcza.pl, 9 X 2017 r., http://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,22488426,jedenascie-rad--osiedli-chce-wstrzymania-przetargu-na-kamienice.html.

B. Krawczyk-Bryłka, Empowerment – strategia zarządzania oparta na zaufaniu, „Zarządzanie i Finanse”, 2012, R. 10, nr 4, cz. 1, http://jmf.wzr.pl/pim/2012_4_1_22.pdf.

P. Kropotkin, Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju, Warszawa 1921, http://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=32291.

P. Kubicki, B. Gierat-Bieroń, J. Orzechowska-Wacławska, Efekt ESK. Jak konkurs na Europejską Stolicę Kultury zmienił polskie miasta, Kraków 2017, http://www.wroclaw2016.pl/upload/downloads/news/efekt-esk.-jak-konkurs-na-europejska-stolice-kultury-2016-zmienil-polskie-miasta-1499610135.pdf.

Kultura – obecna! Diagnoza potencjału kulturowego Wrocławia oraz Strategia Rozwoju Kultury w perspektywie 2020+ (wersja do konsultacji społecznych), Wrocław 2017, https://www.wroclaw.pl/rozmawia/files/dokumenty/5212/KULTURA-Obecna_dokument.pdf.

A. Łoś, Aneksy [w:] E. Czapiewski, A. Łoś, R. Nowakowski, Anatomia sukcesu miasta. Wrocław i jego samorząd w latach 1990–2015, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2016.

A. Łoś, Strategie rozwoju miasta [w:] E. Czapiewski, A. Łoś, R. Nowakowski, Anatomia sukcesu miasta. Wrocław i jego samorząd w latach 1990–2015, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2016.

M. Matysek-Imielińska, Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa – ideowy eksperyment i socjologia
w działaniu, „Journal of Urban Ethnology”, 12/2014, http://rcin.org.pl/Content/54881/WA308_75342_P714_Warszawska-Spoldziel_I.pdf.

Ł. Medeksza, Kategoria mitu a lokalne polityki rozwojowe. Uwagi do kilku dolnośląskich projektów
z lat 2015–2017, [w:] „Kultura Współczesna”, nr 5/2017, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa
2017, http://www.kulturawspolczesna.pl/readpdf/2093/Kategoria%20mitu%20a%20lokalne%20polityki%20rozwojowe.%20Uwagi%20do%20kilku%20dolno%C5%9Bl%C4%85skich%20projekt%C3%B3w%20z%20lat%202015–2017.

Ł. Medeksza, Ku Wenecji nowego średniowiecza. Wrocław między foresightem a strategią, „Miasto. Pamięć i Przyszłość. Wrocławski Rocznik Samorządowy”, nr 1 (2016), Wrocław 2016, http://www.zajezdnia.org/wp-content/uploads/2017/08/Miasto-rocznik-samorza%CC%A8dowy.pdf.

Ł. Medeksza, P. Karpiński, A. Konarski, Ł. Wyszkowski, Kłodzko 2020. Strategia rozwoju miasta (projekt), materiał niepublikowany, w posiadaniu autora, Wrocław 2012.

E. Miller, Solidarity Economy: Key Concepts and Issues, [w:] eds. E. Kawano, T. Masterson, J. Teller-Ellsberg, Solidarity Economy I: Building Alternatives for People and Planet, Amherst 2010, http://www.communityeconomies.org/site/assets/media/Ethan_Miller/Miller_Solidarity_Economy_Key_Issues_2010.pdf.

C. Millon-Delsol, Zasada pomocniczości, Kraków 1995.

I. Mironowicz, Analiza Funkcjonalna Osiedli Wrocławia, Wrocław 2016.

I. Mironowicz, Ł. Medeksza, Nowe modele zarządzania terytorialnego, „Biuletyn”, Zeszyt 257/258, Warszawa 2015, https://www.researchgate.net/profile/Izabela_Mironowicz/publication/281716521_Nowe_modele_zarzadzania_terytorialnego/links/575a798208aec91374a5c076/Nowe-modele-zarzadzania-terytorialnego.pdf.

M. Morawiecki, Założenia programowe Solidarności Walczącej, [w:] idem, Geneza i pierwsze lata Solidarności Walczącej, praca magisterska, Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1992, http://sw.org.pl/h_mat.html.

M. Mutor, Trzeba skończyć z bytami pozorowanymi. Z Markiem Mutorem rozmawia Rafał Nowakowski, „Miasto. Pamięć i Przyszłość. Wrocławski Rocznik Samorządowy”, nr 1 (2016), Wrocław 2016, http://www.zajezdnia.org/wp-content/uploads/2017/08/Miasto-rocznik-samorza%CC%A8dowy.pdf.

J. Nederveen Pieterse, Development Theory. Deconstructions / Reconstructions. Second Edition, Los Angeles – London – New Delhi – Singapore – Washington DC 2010 (reprinted 2015).

J. Obremski, Ruchy miejskie. Albo: co nas odstrasza od uczestnictwa w życiu publicznym?,„Wszystko co Najważniejsze”, 9 II 2015 r., https://wszystkoconajwazniejsze.pl/jaroslaw-obremski-ruchy-miejskie-albo-co-nas-odstrasza-od-uczestnictwa-w--zyciu-publicznym/.

PAP (2017), Dutkiewicz: moment na decentralizację władzy w mieście, Wroclaw.tvp.pl, 7 X 2017 r.,
Wrocław 2017, https://wroclaw.tvp.pl/34305529/dutkiewicz-moment-na-decentralizacje-wladzy-w-miescie.

S. Pietraszko, Antropologiczne podstawy teorii kultury, [w:] idem (2012), Kultura. Studia teoretyczne i metodologiczne, Wrocław 2012.

M. Pięta-Kanurska, Wpływ sektora kreatywnego na kształtowanie się polskich metropolii, Wrocław 2013.

Pius XI, Quadragesimo anno, Opoka.org.pl, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pius_xi/encykliki/quadragesimo_anno_15051931.html.

J. Pluta, Mieszkańcy na temat bieżącej oceny potencjału Wrocławia i strategii rozwojowych miasta. Prezentacja wyników badań nad założeniami Strategii Wrocław 2030, prezentacja, Wrocław 2016, https://www.wroclaw.pl/strategia-rozwoju-wroclawia-2030/files/Wroclaw-2030-prezentacja-media-3.pdf.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego 2014–2020, Wrocław 2017, http://rpo.dolnyslask.pl/wp-content/uploads/2016/12/RPO-WD-2014-2020-wersja-obowi%C4%85zuj%C4%85ca-od-19-wrze%C5%9Bnia-2017.pdf.

B. Senderek, Rady osiedli włączają się do walki ze smogiem. Chcą 50 mln zł na likwidację „kopciuchów”, tuwroclaw.com, 18 X 2017 r., Wrocław 2017, https://www.tuwroclaw.com/wiadomosci,rady-osiedli-wlaczaja-sie-do-walki-ze-smogiem-chca-50-mln-zl-na--likwidacje-kopciuchow,wia5–3266-36631.html.

R. Sennett, Razem. Rytuały, zalety i zasady współpracy, Warszawa 2013.

R. Skarzyński, Konserwatyzm. Zarys dziejów filozofii politycznej, Warszawa 1998.

J. Sroka, Demokracja partycypacyjna i społeczeństwo obywatelskie na Dolnym Śląsku a zagrożenia
społeczne, [w:] K. Kajdanek, W. Kazanecki, J. Sroka, Analiza zagrożeń społecznych dla Dolnego Śląska. Wykorzystanie wyników sondaży społecznych w różnych obszarach życia do prognozowania zagrożeń społecznych w regionie. Analiza – zespół I, Wrocław 2010, http://www.umwd.dolnyslask.pl/fileadmin/user_upload/Rozwoj_regionalny/20111003/Tom6.pdf.

Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), Warszawa 2017, https://www.mr.gov.pl/media/36848/SOR_2017_maly_internet_03_2017_aa.pdf.

Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2020, Warszawa 2013.

Strategia Rozwoju Kraju 2020. Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne państwo, Warszawa 2012, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20120000882/O/M20120882.pdf.

Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku do roku 2020, Wrocław 2012,
http://www.umwd.dolnyslask.pl/fileadmin/user_upload/SI/dokumenty/Strategia_Rozwoju_Spoleczenstwa_Informacyjnego_na_Dolnym_Slasku_do_roku_2020_-_2.0_ostateczna.pdf.

Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2020, Wrocław 2013, http://www.umwd.dolnyslask.pl/fileadmin/user_upload/Rozwoj_regionalny/SRWD/SRWD_2020-final.pdf.

Strategia Rozwoju Wrocławia „Strategia – Wrocław 2000 Plus”, Wrocław 1998, http://uchwaly.um.wroc.pl/uchwala.aspx?numer=LII/765/98.

Strategia „Wrocław w perspektywie 2020 plus”, Wrocław 2006, https://www.wroclaw.pl/biznes/files/dokumenty/1250/strategia-Wroclaw2020-pl.pdf.

P. Sztompka, Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej, Kraków 2016.

K.M. Ujazdowski, Jaka strategia rozwoju Wrocławia? Tylko odważne planowanie ma sens, Wrocław
2017 [Skrócona wersja tego tekstu ukazała się m.in. 3 VII 2017 r. w portalu Doba.pl, pt. Strategia Wrocław 2030. Zwycięstwo asekuracji – deficyt odwagi, http://wroclaw.doba.pl/artykul/strategia--wroclaw-2030-zwyciestwo-asekuracji-deficyt-odwagi/
18291/17].

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Wrocławia, Wrocław 2018,
http://gis.um.wroc.pl/www/pliki/studium-2018/tekst_studium_2018.pdf.

ks. J. Tischner, Etyka solidarności, Kraków 2000.

S. Tołwiński, Zagadnienie samorządu. W świetle doświadczeń demokracji ludowej, Warszawa 1946.

K. Wójkowski, Uchwała o radach osiedli do poprawki, Wroclaw.tvp.pl, 23 III 2017 r., https://wroclaw.tvp.pl/29626636/uchwala-o-radach-osiedli-do-poprawki, Wrocław 2017.

Wrocławska Strategia Edukacyjna, Wrocław 2015, http://wrosystem.um.wroc.pl/beta_4/webdisk/
179742/0271ru07.pdf.
Zasady ideowe i program Solidarności Walczącej, Agencja Wydawnicza Solidarności Walczącej 1987, Druk: Solidarność Walcząca oddział Trójmiasto 1989 r., http://sw.org.pl/zasady.html.

Strategia Wrocław 2030

S2030, Strategia Wrocław 2030, Wrocław 2018, https://www.wroclaw.pl/rozmawia/strategia/Strategia_2030.pdf.

S2030a, Strategia rozwoju Wrocławia 2030 (projekt), Wrocław grudzień 2016, materiał w posiadaniu autora.

S2030b, Strategia Wrocław 2030 (projekt), Wrocław czerwiec 2017, materiał w posiadaniu autora.

S2030c, Strategia Wrocław 2030 (projekt), Wrocław październik 2017, materiał w posiadaniu autora.
Opublikowane
2017-12-31
Jak cytować
Medeksza, Łukasz (2017) „Solidarny Wrocław 2030. O kapitale społecznym w nowej strategii miasta”, Miasto. Pamięć i Przyszłość, 20, s. 75-106. doi: 10.26774/mpp.36.
Dział
Artykuły