Szczególne regulacje prawne samorządu powiatowego w II Rzeczypospolitej

Kamila Raniszewska

doi:10.26774/mpp.75

Kamila Raniszewska

Słowa kluczowe: # samorząd powiatowy # samorząd terytorialny # Gdynia # Warszawa # autonomia śląska # II Rzeczypospolita

Abstrakt

Konieczność odbudowy państwowości polskiej, związanej z odzyskaniem w 1918 r.

niepodległości, zmusiła władze państwowe do ustanowienia nowego porządku

prawnego dotyczącego samorządu terytorialnego. Na terenach II Rzeczypospolitej

funkcjonowały dotąd zr.żnicowane regulacje prawne dotyczące tej kwestii, konieczne

było zatem wprowadzenie przez ustawodawcę w systemie prawnym zmian mających

na celu ujednolicenie prawa dotyczącego problematyki samorządowej. Jednakże

z perspektywy prawodawcy było to zadanie niezwykle trudne i skomplikowane

w związku z tym, że II Rzeczypospolita była państwem r.żnorodnym ze względu

na specyfi czne uwarunkowania polityczne, gospodarcze, ekonomiczne, społeczne

i historyczne. Podjęte w latach 1918–1939 starania o unifi kację obowiązujących przepis.w

krajowych nie wprowadzały jednakowych zasad z zakresu spraw dotyczących

samorządu terytorialnego. Część obszar.w państwa zachowała swoją odrębność

wobec reszty terytorium II Rzeczypospolitej. Niekt.re z tych odmienności miały charakter

przejściowy, natomiast inne stały. Do terytori.w o specjalnej charakterystyce

ustrojowej w latach 1918–1939 należały: miasto Gdynia, wojew.dztwo śląskie oraz

stolica państwa Warszawa. Odrębność ustrojowa na wyszczeg.lnionych obszarach

związana była ze specyfi ką tych teren.w przez wzgląd na ich sytuację polityczną,

społeczną i gospodarczą. W Gdyni i w Warszawie statut oparty był na rozwiązaniach

centralistycznych, kt.re ograniczały samorządność, natomiast wojew.dztwo śląskie

cieszyło się szeroką autonomią samorządową.

Statystyki

Dane o pobraniach nie są jeszcze dostępne.

Bibliografia

–– L. Bar, Samorząd terytorialny w II Rzeczypospolitej,
„Rada Narodowa-Gospodarka-Administracja”, 1978,
R. 6, nr 20.
–– J. Ciągwa, Stan prawny na Spiszu i Orawie w latach
międzywojennych, Prace Naukowe UŚl. Nr 782,
„Studia Iuridica Silesies” 1986, t. 11.
–– M. Jaroszyński, Problem ustroju stolicy, Warszawa
1934.
–– B. Kotlarz, Administracja terytorialna i samorząd na
terenie Litwy Środkowej w latach 1920–1922, „Gdańskie
Studia Prawnicze” 2005, t. XIV.
–– J. Kowalczewski, Administracja rządowa na obszarze
m. st. Warszawy, „Gazeta Administracji” 1936,
R. 18, nr 10.
–– K. W. Kumaniecki, J. Langrod, S. Wachholz, Zarys
ustroju, postępowania i prawa administracyjnego
w Polsce, Kraków 1939.
–– M. Makuch, Szczególne regulacje prawne ustroju
samorządowego w II RP (status miasta Gdyni, samorządu
śląskiego i miasta stołecznego Warszawy), [w:]
20 lat samorządu terytorialnego w II i III Rzeczypospolitej,
red. J. Korczak, Wrocław 2010.
–– J. Senkowski, Administracja i samorząd w Polsce
w latach 1918–1939, cz. 1–3, [B.m.], [b.w.], [1970].
–– J. Służewski, Wojewoda w systemie administracji
państwowej, Warszawa 1981.
–– M. Widernik, Główne problemy gospodarczo-społeczne
miasta Gdyni w latach 1926–1939, Gdańsk 1970.
–– B. Wasiutyński, Ustrój władz administracyjnych, rządowych
i samorządowych, Poznań 1937.